Η 2η ομάδα μαθητών και μαθητριών του 3ου Γυμνασίου Λαμίας επισκέφθηκαν στα πλαίσια των Βιωματικών Δράσεων του σχολείου μας (Τοπική Ιστορία, υπεύθυνη καθηγήτρια κα Σκιαδά Κων/να) τα Γενικά Αρχεία του Κράτους στη Λαμία, όπου είχαν την μοναδική ευκαιρία να δουν, να αγγίξουν αλλά και να διαβάσουν από μοναδικούς θησαυρούς της τοπικής μας ιστορίας και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Τα αρχεία που φυλάσσονται στα Γ.Α.Κ.- Αρχεία Ν. Φθιώτιδας καλύπτουν χρονικά την περίοδο από το 1835 έως και σήμερα.
Από τις σημαντικότερες συλλογές για την τεκμηρίωση της τοπικής ιστορίας είναι τα συμβολαιογραφικά αρχεία που αποτελούν ανεξάντλητη πρωτογενή πηγή πληροφοριών για ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων.
Τα εκπαιδευτικά αρχεία ξεδιπλώνουν την εκπαιδευτική διαδικασία καθώς και σημαντικά ιστορικά στοιχεία για τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς, το εκπαιδευτικό σύστημα, τα μαθήματα, κ.ά.
Τα δημοτικά αρχεία παρέχουν πληροφορίες για τα ιστορικά δρώμενα της πολιτικής ζωής και του ιδιωτικού βίου καθώς και στοιχεία για τη διοίκηση των τοπικών ζητημάτων και υποθέσεων αποτελούν την κύρια θεματολογία αυτών των αρχείων.
Από το περιεχόμενο των δικαστικών αρχείων αντλούνται πληροφορίες σχετικές αφενός με την διαδικασία εκδίκασης μίας υπόθεσης και αφετέρου με την κατεξοχήν λειτουργία του Δικαστηρίου.
Τα αρχεία αυτά μπορεί να είναι αποτυπωμένα σε ένα ευρύ φάσμα υποστρωμάτων, μπορεί δηλαδή να είναι λυτά έγγραφα, χειρόγραφα βιβλία, φωτογραφίες, σε ηλεκτρονική μορφή ή και οπτικοακουστικά αρχεία (μαγνητικές ταινίες, μπομπίνες κ.ά.) σύμφωνα με την εξέλιξη της τεχνολογίας. (ΠΗΓΗ: Γ.Α.Κ. Λαμίας)
Ιστορικό Γ.Α.Κ. Λαμίας
Το “Τοπικόν Ιστορικόν Αρχείον Λαμίας” – αρχική ονομασία των Αρχείων Ν. Φθιώτιδας – ιδρύθηκε με το υπ’ αριθμόν 309/1973 Βασιλικό Διάταγμα που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 20 Απριλίου 1973 (ΦΕΚ 92/Α’/20-04-1973). Το Ιστορικό Αρχείο υπαγόταν στο Υπουργείο Πολιτισμού και Επιστημών και ήταν άμεσα εξαρτημένο από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους ως αποκεντρωμένη Υπηρεσία του.
Στο Αρχείο σύμφωνα με την ιδρυτική πράξη, θα μεταβιβάζονταν όλα τα ιστορικά έγγραφα και διάφορα κειμήλια που φυλάσσονταν στην περιοχή της Φθιώτιδας καθώς και διάφορα αρχεία που θα παραχωρούνταν από Δημόσιες, Εκκλησιαστικές ή Δημοτικές και Κοινοτικές Αρχές ή από ιδιώτες, και θα είχαν σχέση με την ιστορία της Λαμίας αλλά και ολόκληρου του Νομού. Επιπλέον, η συντήρηση, η λειτουργία και η στέγαση του ιδρυόμενου Ιστορικού Αρχείου βάρυνε τον Δήμο Λαμιέων.
Με τη γενική αναδιοργάνωση των κρατικών αρχειακών υπηρεσιών και την ψήφιση του Ν. 1946/91 (ΦΕΚ 69/Α’/14-05-1991) “Γενικά Αρχεία του Κράτους (Γ.Α.Κ.) και άλλες διατάξεις“, το “Τοπικόν Ιστορικόν Αρχείον Λαμίας” μετονομάζεται σε ” Γ.Α.Κ. – Αρχεία Νομού Φθιώτιδας” και αποτελεί περιφερειακή υπηρεσία των ΓΑΚ. Ο νόμος αυτός καθορίζει και το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία των Γ.Α.Κ., ως αυτοτελούς δημόσιας υπηρεσίας που υπάγεται απευθείας στον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Ιστορικό των Γ.Α.Κ.
Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821 οι επαναστατημένοι Έλληνες προσπάθησαν να συγκροτήσουν μια “Κεντρική Διοίκηση” για να διαχειρίζεται τη νομοθετική, δικαστική και εκτελεστική εξουσία, καθώς η τουρκική διοίκηση είχε καταλυθεί και απομακρυνθεί από τις ελληνοκρατούμενες περιοχές. Ιδρύθηκαν έτσι τα “Μινιστέρια” (πρόδρομοι των σημερινών υπουργείων), που αργότερα μετονομάσθηκαν σε Γραμματείες. Το 1829 δημιουργείται η ειδική υπηρεσία συγκέντρωσης των τεκμηρίων που δημιουργούσαν οι Γραμματείες. Η υπηρεσία αυτή ονομάστηκε “Αρχειοφυλακείον της Επικρατείας”. Η υπηρεσία αυτή διαλύθηκε το 1833 και κάθε Γραμματεία πήρε πίσω τα τεκμήρια που είχε εναποθέσει σε αυτήν. Κάθε Γραμματεία τηρεί δικό της αρχείο μέχρι το 1836. Το έτος αυτό το Ελεγκτικό Συνέδριο οργανώνει το δικό του αρχείο και οι Γραμματείες εναποθέτουν εκεί τα αρχεία τους.
Το 1846 η Ελληνική Βουλή αποφασίζει να συγκεντρώσει σε ειδικό χώρο και να ταξινομήσει τα αρχεία των Εθνοσυνελεύσεων, ενώ το 1855 εκδίδει τα “Αρχεία της Ελληνικής Παλιγγενεσίας”. Οργανωμένη υπηρεσία αποκλειστικά υπεύθυνη με τη συγκέντρωση, διαφύλαξη, ταξινόμηση και έκδοση των αρχείων εξακολουθεί να μην υφίσταται μέχρι το 1914. Το έτος αυτό η Κυβέρνηση Ελευθερίου Βενιζέλου ψηφίζει στη Βουλή το Νόμο 380, με τον οποίο ιδρύεται “Υπηρεσία των Αρχείων του Κράτους”. Βασικοί υποκινητές του Νόμου ήταν ο Γιάννης Βλαχογιάννης, σημαντικός ιστορικός της εποχής και ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Σπυρίδων Λάμπρος. Ο Βλαχογιάννης δώρισε στη νεοσύστατη υπηρεσία την πολύτιμη προσωπική του συλλογή τεκμηρίων και ανέλαβε πρώτος διευθυντής της. Έφορος της υπηρεσίας ορίστηκε τότε ο Νικόλαος Πολίτης. Το υπουργείο εσωτερικών, αποθέτοντας τα δικά του αρχεία στην υπηρεσία απέθεσε και τα αντίστοιχα αρχεία των “Αρχειοφυλακείων” που υπήρχαν ανά ένα σε κάθε νησί των Επτανήσων, αλλά και των αρχειοφυλακείων Σάμου και Κρήτης.
Η υπηρεσία αναδιοργανώνεται με το Νόμο 2027 του 1939 και λειτουργεί έτσι μέχρι το 1991. Η υπηρεσία δεν διέθετε ακόμη δικό της κτήριο και αναγκαζόταν να μισθώνει κτήρια και αποθήκες για να στεγάσει το προσωπικό και το υλικό της. Το 1991 ψηφίζεται ο Ν. 1946 καταργώντας τον 2027, ως “Νόμος αριθ. 1946: Γενικά Αρχεία του Κράτους (Γ.Α.Κ.) και άλλες διατάξεις”. Στο Νόμο αυτό περιλαμβάνεται και ο εξής ορισμός του αρχείου:
Αρχείο, κατά την έννοια του νόμου αυτού, είναι το σύνολο των μαρτυριών και των εγγράφων, αδιακρίτως χρονολογίας, σχήματος και ύλης, που σχετίζονται με τη δραστηριότητα του Κράτους, δημόσιων ή ιδιωτικών οργανισμών ή νομικών ή φυσικών προσώπων ή ομάδων φυσικών προσώπων
Ο ίδιος νόμος απαγορεύει την εξαγωγή από τη χώρα αρχείων που έχουν χαρακτηριστεί ως “εθνικής σημασίας”. Οργανώνει την υπηρεσία σε τμήματα και δημιουργεί παραρτήματά της στις έδρες όλων των Νομών που ως τότε δεν υπήρχαν. Η υπηρεσία λειτουργεί έκτοτε με βάση αυτό το νόμο, ενώ ο Ν 2846 του 2000 καταργεί την ως τότε αυτοτελή υπηρεσία “Αρχείο Πρωθυπουργού, Υπουργών και Γενικής Γραμματείας της Κυβέρνησης” και την υπαγάγει στην Κεντρική Υπηρεσία των ΓΑΚ.
ΠΗΓΗ: wikipedia